Patron LO-D i SP

1. Dzieciństwo i młodość, okres studiów

Karol Józef Wojtyła urodził się 18 maja 1920 roku w Wadowicach. Miał starszego brata Edmunda i siostrę Olgę, która zmarła wkrótce po urodzeniu. Ojciec przyszłego papieża, Karol Wojtyła, był urzędnikiem wojskowym a mama, Emilia Wojtyła zaś gospodynią domową, która po ciężkiej chorobie w wieku 45 lat 13 kwietnia 1929 roku zmarła. W maju tego samego roku Karol przystąpił do Pierwszej Komunii Świętej. Trzy lata później nagła śmierć starszego brata Edmunda boleśnie doświadczyła Karola po raz drugi. Mundek, bo tak nazywali go najbliżsi, urodził się 28 sierpnia 1906 roku. był niezwykle zdolny i pogodny młodzieniec. Ukończył Uniwersytet Jagielloński, gdzie 30 maja 1928 roku otrzymał tytuł Doktora Wszechnauk Lekarskich. Praktykę lekarską rozpoczął w jednym z krakowskich dziecięcych szpitali, po czym został przeniesiony do szpitala w Bielsku – Białej, gdzie zaraził się szkarlatyną, na którą zmarł 5 grudnia 1932 roku. Karol, 15 września 1926 roku rozpoczął naukę w męskiej szkole podstawowej w Wadowicach. Był zdyscyplinowanym, bardzo zdolnym, bystrym i pilnym uczniem. Po śmierci matki wraz z ojcem prowadził życie skromne i uregulowane. O szóstej pobudka, śniadanie, codzienna Msza Święta, następnie szkoła. Po obiedzie dwie godziny odpoczynku i zabaw. Wraz z kolegami biegał nad Skawę, grał w piłkę nożną, a zimą w hokeja bądź w przykościelnej sali w ping-ponga. Później odrabiał lekcje w domu, a uwieńczeniem dnia był spacer z ojcem, podczas którego nieraz wchodzili do kościoła. Edukacja w wadowickim gimnazjum odkryła „szczególne zamiłowanie” Karola do lekcji języka polskiego, a zwłaszcza do języka – słowa, ich znaczeń i ich brzmień. To rozbudziło w nim zainteresowanie poezją i teatrem. Uczestniczył w spotkaniach Kółka Teatralnego, a jedną z pierwszych wystawionych sztuk, w której zagrał, była „Antygona” Sofoklesa. Lata gimnazjalne były dla Karola czasem nawiązywania głębokich relacji, które trwały przez całe życie. 14 maja 1938 roku Karol zdał maturę, po czym rozpoczął studia z filologii polskiej na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Studia przerwała II wojna światowa. Chroniąc się przed wyjazdem na przymusowe roboty zaczął pracować w kamieniołomie. 18 lutego 1941 roku zmarł Jego ojciec. Został pochowany w rodzinnym grobowcu Wojtyłów.

2. Posługa kapłańska i biskupia, kardynał

Jesienią 1942 roku Karol Wojtyła wstąpił do podziemnego Krakowskiego Seminarium Duchownego, rozpoczynając tam studia z filozofii i teologii, które po zakończeniu wojny kontynuował na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. W kaplicy Pałacu Arcybiskupiego z rąk ks. kard. Stefana Sapiehy Karol 13 października 1946 roku przyjął święcenia subdiakonatu, po tygodniu, 20 października przyjął święcenia diakonatu, a święcenia prezbiteratu Karol otrzymał 1 listopada 1946. W marcu 1949 roku Karol rozpoczął posługę wikariusza w parafii św. Floriana w Krakowie, sprawując sakramenty i zajmując się młodzieżą akademicką. Tutaj, w 1950 roku Karol zorganizował pierwsze kursy dla narzeczonych, w których uczestniczyły pary studenckie. Prowadził dla studentów rekolekcje, pracując jednocześnie naukowo, wiele czytał i pisał. Jego artykuły i wiersze ukazywały się w „Tygodniku Powszechnym” i „Znaku”, m.in. pod pseudonimem Andrzej Jawień. W każdą środę od 20:15 do 21:30 wygłaszał dla studentów wykłady z zakresu etyki, zaś w każdy pierwszy piątek miesiąca o godz. 8:00 w Kolegiacie św. Anny odprawiał dla nich Mszę Świętą z homilią. W dni wolne od zajęć wyjeżdżał z nimi w góry i na Mazury. Młodzi zwracali się do niego Wujku. W roku 1954 rozpoczął wykłady na Wydziale Filozoficznym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w Lublinie. Prowadził nie tylko duszpasterstwo akademickie, ale także duszpasterstwo służby zdrowia. Wygłaszał dla lekarzy cykl konferencji oraz podejmował z nimi etyczne dyskusje. 28 września 1958 roku ks. Karol Wojtyła otrzymał sakrę biskupią, zaś 3 października miała miejsce Msza Święta pontyfikalna, podczas której siebie i całą swoją posługę zawierzył Matce Bożej, czyniąc swoim biskupim zawołaniem: „Totus Tuus” („Cały Twój”). Jako biskup brał udział w posiedzeniach Komisji Duszpasterskiej Episkopatu, podkreślając konieczność wychodzenia duszpasterzy ku młodzieży. Rok później biskupowi Wojtyle została przydzielona opieka nad duszpasterstwem młodzieży. Ze względu na biskupią posługę ograniczył obowiązki wykładowcy na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Parę razy w roku przyjeżdżał i prowadził przez kilka godzin wykłady. Kilka razy w roku zapraszał uczestników seminarium naukowego na dwu lub jednodniowe spotkania do Krakowa. Z wielkim zaangażowaniem pełnił obowiązki nie tylko naukowca, ale także i biskupa. Udzielał sakramentu bierzmowania, święceń diakonatu i prezbiteratu. Brał udział w konsekracjach biskupich. Prowadził rekolekcje, dni skupienia, wygłaszał konferencje dla różnych stanów i grup zawodowych. Wizytował parafie i odwiedzał najciężej chorych w ich domach. Odprawiał Msze Święte dla głuchoniemych, spotykał się z niepełnosprawnymi dziećmi. Brał udział w spotkaniach opłatkowych dla różnych grup, podczas których bardzo chętnie śpiewał kolędy. W 1960 roku z jego inicjatywy rozpoczął działalność Instytut Rodziny. Ks. biskup Karol Wojtyła, po śmierci metropolity krakowskiego Eugeniusza Baziaka (15 czerwca 1962 roku) pełnił funkcję wikariusza kapitulnego, to znaczy administratora diecezji krakowskiej, po czym 30 grudnia 1963 roku biskup Wojtyła w rozmowie telefonicznej z papieżem Pawłem VI został mianowany arcybiskupem metropolitą krakowskim. W 1967 roku ks. arcybiskup Karol Wojtyła został mianowany kardynałem. Kardynał Wojtyła ze szczególną troską dbał o to, aby wśród nowo powstających miejskich osiedli budowano także kościoły. Jednym z takich miejsc była robotnicza dzielnica Nowa Huta. Kardynał Wojtyła powołał Duszpasterstwo Młodzieży, którego zadaniem było poszukiwanie, doskonalenie i wczuwanie się w potrzeby młodych ludzi.

3. Wybór na papieża

16 października 1978 roku około godziny 17:15 kolegium kardynałów wybrało 264 papieża. Został nim pierwszy w historii Słowianin, krakowski kardynał Karol Wojtyła, który przyjął imię Jan Paweł II. Pierwszy od 1522 r. papież nie będący z pochodzenia Włochem.

4. Pontyfikat Jana Pawła II

22 października 1978 roku odbyła się inauguracja pontyfikatu. W czasie homilii wypowiedział słynne słowa: „Nie lękajcie się! Otwórzcie drzwi Chrystusowi”. Pontyfikat Jana Pawła II trwał 26 lat i 5 miesięcy (trzeci pod względem długości w historii). Papież Polak wprowadził Kościół w nowe tysiąclecie, przyczynił się do obalenia systemu komunistycznego, podróżował z orędziem pokoju po całym świecie, bronił praw rodziny i dzieci nienarodzonych, troszczył się o ubogich, chorych i starszych, zainicjował Światowe Dni Młodzieży, ogłosił nowy Kodeks Prawa Kanonicznego oraz Katechizm Kościoła Katolickiego, zawierzył cały świat Matce Bożej oraz Bożemu Miłosierdziu, spotykał się z wyznawcami różnych wyznań i religii.

Zamach na papieża

13 maja 1981 roku na Placu św. Piotra Jan Paweł II został postrzelony przez tureckiego zamachowca Mehmeta Ali Agcę. Kilka dni po zamachu, podczas pierwszego swego publicznego przemówienia w poliklinice Gemelli Ojciec Święty powiedział: „Modlę się za brata, który mnie zranił, a któremu szczerze przebaczyłem”. Na Boże Narodzenie 1983 roku, odwiedził on zamachowca w więzieniu. Kilkakrotnie spotkał się z jego matką, Muzeyen Agcą i jego bratem Adnaną. W 1999 roku Papież prosił prezydenta Włoch o uniewinnienie Agcy.

Pielgrzymki do Polski i świata

Jan Paweł II odbył osiem podróży do Ojczyzny. Pierwszy raz do Polski przybył 2 czerwca 1979. Pielgrzymka zbiegła się w czasie z obchodami 900. rocznicy męczeńskiej śmierci św. Stanisława. Wówczas wypowiedział na placu Zwycięstwa w Warszawie (obecnie plac Piłsudskiego), pamiętne słowa: „Niech zstąpi Duch Twój! I odnowi oblicze ziemi, tej ziemi”.

Według oficjalnych danych odbył on w sumie 104 zagraniczne pielgrzymki oraz około 145 podróży na terenie Włoch. Jako Biskup Rzymu zwizytował 317 z 333 rzymskich parafii. Każdą z wizyt Ojciec Święty rozpoczynał od ucałowania ziemi, przez co wyrażał głęboki szacunek dla wszystkich jej mieszkańców. Witającym go ludziom przedstawiał się jako „Papież – Pielgrzym”. Najważniejszym momentem każdej z pielgrzymek była celebracja Mszy Świętej, na zakończenie której Jan Paweł II zawierzał dany naród Matce Bożej. Niemalże stałym elementem każdej podróży były spotkania ekumeniczne, a także spotkania z młodzieżą.

Beatyfikacje i kanonizacje, których on dokonał

Pontyfikat Jana Pawła II był niezwykły pod względem liczby dokonanych beatyfikacji i kanonizacji. Jan Paweł II w czasie swego pontyfikatu, w ramach 148 beatyfikacji ogłosił 1338 błogosławionych, w tym 160 Polaków i dwóch papieży, Jana XXIII i Piusa IX. Podczas 51 kanonizacji ogłosił 482 świętych, w tym 11 Polaków. Jako pierwszy w dziejach papież beatyfikował małżeństwo. Dokonując beatyfikacji i kanonizacji, Jan Paweł II ukazywał nie tylko, że świętość dostępna jest dla każdego, ale przede wszystkim przypominał, iż jest ona każdemu zadana.

Nominacje kardynalskie

Każdego roku w Niedzielę Dobrego Pasterza udzielał diakonom święceń prezbiteratu. Wyświęcił ponad 2800 kapłanów. 6 stycznia każdego roku, w uroczystość Objawienia Pańskiego, udzielał święceń biskupich. Jan Paweł II konsekrował 321 mianowanych przez siebie biskupów. Papież Polak mianował 2/3 światowego episkopatu. Jan Paweł II wyniósł do godności kardynalskiej 232 duchownych – jest to największa liczba w dziejach Kościoła. W latach 1979 – 2001 zwołał 6 zgromadzeń plenarnych Kolegium Kardynalskiego, czyli tak zwanych konsystorzy nadzwyczajnych, w celu omówienia bieżących i ważnych zagadnień z życia Kościoła.

5. Choroba i Śmierć

Lata 90-te uwidoczniły chorobę Parkinsona, która stopniowo się pogłębiała. Mimo wszystko Jan Paweł II wciąż podróżował i do końca z pełnym zaangażowaniem pełnił swoją posługę. Niedługo przed śmiercią stracił głos i nie mógł przemawiać do wiernych. Zmarł 2 kwietnia 2005 r. o godzinie 21.37. Świat pogrążył się w żałobie.

6. Pogrzeb

Pogrzeb Papieża odbył się 8 kwietnia. W uroczystościach pogrzebowych na placu św. Piotra uczestniczyło 300 tysięcy wiernych. Dwa miliardy osób oglądało transmisję z ich przebiegu w telewizji. Trumna z ciałem spoczęła w podziemiach bazyliki św. Piotra.

7. Proces beatyfikacyjny i kanonizacyjny

13 maja 2005 roku rozpoczął się proces beatyfikacyjny Jana Pawła II. W odpowiedzi na wołanie wiernych „Santo subito!”, wznoszone podczas pogrzebu Papieża, nowy papież Benedykt XVI udzielił dyspensy od pięcioletniego okresu oczekiwania na wszczęcie procesu beatyfikacyjnego. Beatyfikacji dokonał 1 maja 2011 roku papież Benedykt XVI. We Mszy św. na placu św. Piotra uczestniczyło ok. 1,5 mln osób, w tym trzysta tysięcy Polaków. Na datę liturgicznego wspomnienia bł. Jana Pawła II wybrano dzień 22 października, przypadający w rocznicę uroczystej inauguracji pontyfikatu papieża Polaka. Kanonizacji Jana Pawła II dokonał papież Franciszek w niedzielę Bożego Miłosierdzia, 27 kwietnia 2014 r. w Rzymie.

8. Dzień obchodów i patron

dniem wspomnienia liturgicznego Jana Pawła II będzie 22 października – data inauguracji pontyfikatu w 1978 roku

9. Światowe Dni Młodzieży

W 1985 roku, podczas obchodów Międzynarodowego Roku Młodzieży, ustanowił on tak zwane Światowe Dni Młodzieży. Co roku, w Niedzielę Palmową na szczeblu diecezjalnym pod przewodnictwem swego miejscowego biskupa młodzi spotykają się na wspólnej modlitwie. Co dwa lata natomiast w różnych krajach świata odbywają się spotkania młodych z całego świata, którzy pod przewodnictwem Ojca Świętego wspólnie się modlą oraz uczestniczą w wielu wydarzeniach towarzyszących.

10. Zwyczaje Jana Pawła II

Jan Paweł II był pierwszym papieżem, który w praktyce łączył spoczywające na nim, podobnie jak na każdym biskupie, różne funkcje duszpasterskie. Jako pierwszy w historii Biskup Rzymu regularnie odwiedzał parafie swojej diecezji, by spotkać się ze swymi diecezjanami. Od 2003 roku, w związku z przybierającymi na sile dolegliwościami, które utrudniały mu poruszanie się, Jan Paweł II nie podejmował dalszych wizytacji, natomiast do Watykanu przybywały delegacje z poszczególnych parafii. Jan Paweł II udzielał wiernym sakramentów. Udzielił 67 obrzędów chrztu, które zazwyczaj sprawował w Niedzielę Chrztu Pańskiego w Kaplicy Sykstyńskiej. Każdego roku w Wielki Piątek Papież zasiadał w konfesjonale Bazyliki św. Piotra i spowiadał wiernych. Do 5 stycznia 2005 roku Jan Paweł II spotykał się z pielgrzymami na środowych audiencjach ogólnych. Wczasie Świąt Bożego Narodzenia oraz Świąt Wielkanocnych, Papież składał wiernym z całego świata życzenia oraz udzielał błogosławieństwa Urbi et Orbi (Miastu i Światu) w ponad 60 językach. Jan Paweł II zainicjował Światowe Spotkania Rodzin. Z Jego inicjatywy, począwszy od roku 1993, 11 lutego obchodzony jest jako Światowy Dzień Chorego. Od 1997 roku, 2 lutego w uroczystość Ofiarowania Pańskiego, obchodzony jest Dzień Życia Konsekrowanego. Do historii papieskiego nauczania przeszły także trzy „okna”:

• Okno Pałacu Apostolskiego w Watykanie;
• Okno krakowskiej kurii przy ulicy Franciszkańskiej 3;
• Okno polikliniki Gemelli.

Okna te stały się symbolami głębokiej więzi i bliskości Papieża z wiernymi. Szczególnym symbolem jedności i modlitewnej więzi wielkiego Duszpasterza z powierzonym mu ludem było okno Pałacu Apostolskiego w Watykanie, przy którym w każdą niedzielę i święto gromadzili się wierni, by wspólnie z Papieżem odmówić modlitwę „Anioł Pański”.

11. Twórczość, publikacje i encykliki

Znaczącym w dorobku pontyfikatu Jana Pawła II jest wyjątkowo liczny zbiór różnego rodzaju dokumentów. Był on autorem 14 encyklik, 15 adhortacji apostolskich, 13 konstytucji apostolskich, 45 listów apostolskich, 29 dokumentów w formie motu proprio oraz tysięcy listów papieskich, przesyłanych z okazji doniosłych wydarzeń m.in. do Kościołów lokalnych, diecezji, sanktuariów, jak również listów do kardynałów, biskupów, kapłanów z okazji ważnych rocznic. Jana Pawła II był autorem tzw. „listów otwartych” do różnych środowisk. Za jego pontyfikatu został wydany nowy „Kodeks Prawa Kanonicznego” oraz pierwszy w historii „Kodeks Kanonów Kościołów Wschodnich”. Zasługą Jana Pawła II było ogłoszenie „Katechizmu Kościoła Katolickiego” oraz „Kompendium Nauki Społecznej Kościoła” w 2004 roku. Ojciec Święty opublikował kilka książek, m.in.: „Przekroczyć próg nadziei”, książkę która uznana światowym bestsellerem została przetłumaczona na 40 różnych języków.

12. Bibliografia

• A. Boniecki, „Kalendarium życia Karola Wojtyły”, Kraków 1983.
• A. Jackowski, I. Sołjan, „Leksykon pielgrzymek Jana Pawła II”, Kraków 2000.