Technik bezpieczeństwa i higieny pracy
Praktyki zawodowe / Szkoła policealna
Symbol cyfrowy zawodu
325509
Kwalifikacja wyodrębniona w zawodzie
BPO.01. Zarządzanie bezpieczeństwem w środowisku pracy
Cele ogólne
- Nabycie umiejętności planowanie i przeprowadzania kontroli stanu bezpieczeństwa i higieny pracy w przedsiębiorstwie.
- Nabycie umiejętności tworzenia dokumentacja pokontrolnej.
- Poznanie procedur oceny doboru odzieży roboczej, ochronnej, środków ochrony indywidualnej i zbiorowej.
- Nabycie umiejętności tworzenia instrukcji bhp na poszczególnych stanowiskach pracy.
- Kształtowanie umiejętności interpretacji wyników pomiarów środowiska pracy.
- Udział w ustalaniu przyczyn i okoliczności wypadków przy pracy i tworzeniu dokumentacja powypadkowej.
- Udział w dokonywaniu oceny ryzyka zawodowego i dokumentowaniu tego ryzyka.
- Kształtowanie aktywnego udziału w szkoleniach dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy.
- Kształtowanie postawy nastawionej na rozwijanie i popularyzację problematyki dotyczącej bezpieczeństwa i higieny pracy.
Cele operacyjne
Uczeń potrafi:
- przeprowadzić kontrolę stanu bezpieczeństwa na wybranym stanowisku pracy,
- przeprowadzić kontrolę pomieszczenia pracy pod względem oceny zgodności z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy,
- ocenić stanowisko pracy pod względem spełnienia kryteriów dotyczących ergonomii,
- zaproponować działania zapobiegające zagrożeniom wynikającym z niedostosowania warunków spełnianych przez obiekty, pomieszczenia i stanowiska
pracy, - zaproponować działania mające na celu eliminację zagrożeń wynikających z użytkowania maszyn i urządzeń mechanicznych, elektrycznych oraz aparatury
chemicznej stosowanych na określonych stanowiskach pracy, - przeprowadzić analizę i ocenę zagrożeń od maszyn i urządzeń mechanicznych, elektrycznych oraz aparatury chemicznej pod kątem oceny zagrożeń
związanych z ich eksploatacją, - wymienić zagrożenia występujące na określonym stanowisku pracy, wskazać źródła zagrożenia i propozycje działań zmniejszających zagrożenia,
- sporządzić protokół informacji świadka wypadku oraz protokół wyjaśnień poszkodowanego, na podstawie informacji zebranych od świadka wypadku przy
pracy i wyjaśnień poszkodowanego w wypadku przy pracy, - wypełnić protokół powypadkowy,
- wypełnić rejestr wypadków przy pracy,
- sporządzić instrukcję bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczącą określonego stanowiska pracy,
- sporządzić regulamin bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczący określonego pomieszczenia pracy,
- sprawdzić prawidłowość i częstotliwość przydziału środków ochrony indywidualnej z wytycznymi przepisami w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,
- sprawdzić prawidłowość i częstotliwość przydziału odzieży roboczej i ochronnej z wytycznymi przepisami w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,
- dobierać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej, a także odzież roboczą i ochronną dla stanowisk pracy,
- wykorzystywać dokumentację techniczną i technologiczną w celu wykonywania zadań zawodowych,
- ocenić ryzyko zawodowe na stanowisku pracy obecnym w zakładzie pracy,
- dokonać aktualizacji oceny ryzyka zawodowego na stanowisku pracy obecnym w zakładzie pracy,
- zaplanować szkolenie wstępne na określonym stanowisku pracy,
- zaplanować szkolenie okresowe dla wybranego stanowiska pracy w zakładzie pracy,
- aktywnie uczestniczyć w szkoleniach wstępnych i okresowych z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy
- wykorzystać pakiet programów biurowych przy realizacji zadań,
- opracować materiały popularyzujące problematykę bezpieczeństwa i higieny pracy,
- przestrzegać reguł i procedur obowiązujących w środowisku pracy,
- stosować zasady dobrej współpracy w grupie,
- stosować zasady dobrej komunikacji interpersonalnej,
- planować działania zgodnie z możliwościami ich realizacji.
Materiał nauczania
- Monitorowanie przestrzegania przepisów prawnych określających wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy
- Monitorowanie odpowiedzialności pracodawcy i pracownika w zakresie przepisów prawa
- Monitorowanie przepisów ochrony pracy dotyczących kobiet, młodocianych, niepełnosprawnych oraz związanych z rodzicielstwem
- Instrukcje bhp i procedury obowiązujące w zakładzie pracy
- Środki ochrony indywidualnej i zbiorowej oraz odzież robocza i ochronna
- Opracowywanie i opiniowanie planów modernizacji i rozwoju zakładu pracy zapewniające poprawę stanu bezpieczeństwa i higieny pracy
- Poprawa stanu bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy
- Kontrole związane z bezpieczeństwem, higieną i ergonomią pracy
- Ocenianie stopnia zagrożeń i ryzyka zawodowego w środowisku pracy
- Ocena zagrożeń w środowisku pracy
- Ocena ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy
- Dokumentacja powypadkowa oraz chorób zawodowych
- Dokumentacja powypadkowa
- Dokumentacja związana z chorobą zawodową
- Organizacja i prowadzenie szkoleń dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy
- Planowanie szkoleń dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy
- Prowadzenie szkoleń z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy
- Popularyzacja zagadnień dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy
Zalecana literatura
Proponowane podręczniki:
- Cieszkowski T., Przepisy prawne określające wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy, WSiP, 2015.
- Bukała W., Ergonomiczne warunki pracy, WSiP, 2015.
- Bukała W., Cieszkowski T., Zagrożenia w środowisku pracy i ocena ryzyka zawodowego, WSiP, 2015.
- Cieszkowski T., Wypadki przy pracy oraz choroby zawodowe, WSiP, 2015.
- Bukała W., Szkolenia i usługi w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, WSiP, 2015.
Literatura:
- Dołęgowski B., Janczała S., Praktyczny poradnik dla służb bhp, ODiOD, 2007.
- Ozorowska G., Sadowski T., Testy i zadania praktyczne. Egzamin zawodowy. Technik bezpieczeństwa i higieny pracy. Kwalifikacja Z.13., WSiP,
2016. - Bukała W., Kozyra J., BHP w branży elektrycznej, WSiP, 2016.
- Kudzia S., BHP w branży samochodowej”, WSiP, 2016.
- Bukała W., Szczęch K., Bezpieczeństwo i higiena pracy, WSiP, 2015.
- Stępniewski D., Bezpieczeństwo pracy w warsztacie samochodowym, WKiŁ, 2010.
- Kultura bezpieczeństwa, materiały CIOP dla szkół ponadgimnazjalnych, 2017.
- Łabanowski W., Bezpieczeństwo użytkowania maszyn, GIP, 2010.
- Nowak L., Sprzęt roboczy minimalne wymagania, GIP, 2009.
- Konczanin J., Sposoby na stres. Poradnik dla pracownika, GIP, 2015.
- Gólcz M., Stres w pracy. Przykłady dobrych praktyk, GIP, 2011.
- Grausz T.W., Zagrożenia czynnikami chemicznymi w miejscu pracy, GIP, 2013.
- Waga I., Zagrożenia czynnikami biologicznymi w miejscu pracy, GIP, 2009.
- Oziembło-Brzykczy S., Czynniki chemiczne. Obowiązki pracodawcy, GIP, 2011.
- Majchrzycka K., Środki ochrony układu oddechowego, GIP, 2012.
- Kupka D., Środki ochrony narządu wzroku, GIP, 2015.
- Staszewski S., Dostosuj swój zakład do obowiązującego prawa pracy, GIP, 2010.
- Nowak P., Dostosowanie środowiska pracy, ITE-PIB, Radom 2007.
- Rączkowski B., BHP w praktyce, ODDK, 2018.
Czasopisma branżowe:
- „ATEST Ochrona Pracy”.
- „Promotor BHP”.
- „Bezpieczeństwo pracy nauka i praktyka”.
- „Inspektor Pracy”.
- „Przyjaciel przy pracy”.
- „Praca i zdrowie”.
- „Medycyna pracy”.
Procedury osiągania celów
Warunki realizacji przedmiotu
Przedmiot powinien być prowadzony w zakładzie pracy (u pracodawcy). Mogą to być firmy z różnych branż, o różnej liczbie pracowników: od mikro- do dużych przedsiębiorstw, w których występują różne zagrożenia zawodowe.
Metody nauczania
Oprócz zdobywania wiadomości i nabywania umiejętności w procesie kształcenia, należy zwrócić uwagę na kształtowanie umiejętności samokształcenia kierowanego, samodzielności myślenia i analizowania zjawisk, współpracy w grupie oraz komunikatywności. W związku z tym w czasie odbywania praktyk zawodowych wskazane jest stosowanie metod aktywizujących.
Dominującymi metodami powinny być metoda analizy przypadków, metoda tekstu przewodniego oraz metoda projektów, metoda ćwiczeń praktycznych.
Środki dydaktyczne
Urządzenia multimedialne, stanowiska komputerowe, pakiet programów biurowych, instrukcje i teksty przewodnie do wykonania zadania, przepisy prawne, normy, książki i czasopisma dotyczące zagadnień bezpieczeństwa i higieny pracy, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, wzory dokumentacji powypadkowej, wzory dokumentów związanych z chorobami zawodowymi oraz wzory dokumentacji z audytów bezpieczeństwa.
Formy organizacyjne
Zajęcia powinny być prowadzone w formie pracy indywidualnej uczniów, w szczególnych przypadkach w grupach 2–3-osobowych (wtedy, gdy indywidualne wykonanie zadania nie jest możliwe lub jest utrudnione).
Formy indywidualizacji pracy uczniów
dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb i możliwości ucznia.
Indywidualizacja pracy uczniów może polegać na dostosowaniu stopnia trudności zadań oraz czasu ich wykonywania do potrzeb i możliwości uczniów. W zakresie organizacji pracy można zastosować instrukcje do zadań, podawanie dodatkowych zaleceń, instrukcji do pracy indywidualnej, udzielanie konsultacji indywidualnych. Dla uczniów szczególnie uzdolnionych należy zaplanować zadania o większym stopniu trudności i proponować samodzielne poszerzanie wiedzy oraz studiowanie dodatkowej literatury. W pracy grupowej należy zwracać uwagę na taki podział zadań między członków zespołu, by każdy wykonywał tę część zadania, której podoła, bez uszczerbku dla kompletności i ciągłości wiedzy uczniów.
Przykładowe zadania
Wypadek przy pracy i procedury postępowania.
W oparciu o zainscenizowany w przedsiębiorstwie wypadek przy prac, w sposób zgodny z procedurami prawnymi, udokumentuj miejsce zdarzenia wypadkowego, przeprowadź zebranie informacji od świadka wypadku, zebranie wyjaśnień od poszkodowanego. Sporządź protokół informacji świadka wypadku, protokół wyjaśnień poszkodowanego i wypełnij protokół wypadku przy pracy oraz statystyczną kartę wypadku przy pracy. Sporządź dokumentację wypadku (w tym: zgłoszenie wypadku przy pracy, powołanie zespołu powypadkowego, inne załączniki do protokołu powypadkowego), wykorzystując narzędzia i programy komputerowe.
Zadanie wykonują uczniowie indywidualnie. Podsumowaniem wykonania ćwiczenia powinna być dyskusja dotycząca planowania i wykonania zadania
Metody sprawdzania osiągnięć
Ćwiczenia praktyczne, zadania polegające na wypełnieniu części bądź całości protokołu powypadkowego dla opisanego zdarzenia będącego wypadkiem przy pracy, zadania polegające na wypełnieniu dokumentacji związanej z pracą służby bezpieczeństwa i higieny pracy.
Metody ewaluacji przedmiotu
- Ewaluacja obejmująca pracę indywidualną ucznia, a w szczególnych przypadkach grupę 2–3-osobową, jeżeli indywidualne wykonanie zadania nie jest
możliwe lub utrudnione. - Ewaluacja przeprowadzona na początku praktyk zawodowych – „na wejściu”, zwana również diagnozującą.
- Ewaluacja końcowa – konkluzywna (sumująca/sumatywna) koncentrująca się na analizie rezultatów i skutków programu zarówno założonych przed realizacją,
jak i niepożądanych wynikłych w trakcie realizacji opisana w postaci wniosków i rekomendacji do programu w następnych semestrach kształcenia.
Proponowane metody badawcze zastosowane w ewaluacji przedmiotu:
- ankieta – kwestionariusz ankiety;
- obserwacja – arkusz obserwacji;
- wywiad, rozmowa – lista pytań;
- analiza dokumentów – arkusz informacyjny, dyspozycje do analizy dokumentów;
- pomiar dydaktyczny – sprawdzian, test.